Open Access

Derya Koray Düşünceli, Zeki Uslu

• Der vorliegende Artikel beschäftigt sich mit der Untersuchung von Funktionsverbgefügen (FVG) in deutschen und türkischen Zeitungstexten im Rahmen der kontrastiven Linguistik. Die FVG, welche aus einem Funktionsverb und einem Substantiv bestehen, werden im Deutschen als eine grammatische Kategorie abgehandelt. Die für deutsche Sprache entwickelten Kriterien werden ins Türkische adaptiert. Es wurde festgestellt, dass FVG bzw. die Substantiv-Verb Verbindungen in beiden Sprachen hinsichtlich der morphologischen, syntaktischen und semantischen Kriterien über gemeinsame Merkmale verfügen. Da diese Strukturen meistens in der Schriftsprache verwendet werden, werden sie in dieser Arbeit in Zeitungstexten untersucht. Am Ende dieser Untersuchung wurde festgestellt, dass die betreffende Struktur in beiden Sprachen Anwendung findet und ähnliche Merkmale hat. Auch stellte sich heraus, dass die präpositionalen Strukturen im Deutschen mehr Anwendung finden, während im Türkischen Substantiv im Akkusativ mehr gebraucht wird.
• Bu çalışmanın amacı, Almancada ve Türkçede anlamca kaynaşmış birleşik eylemleri karşıtsal dilbilim çerçevesinde incelemektir. Bir ad ve bir eylemin birleşmesiyle oluşan bu yapılar Almancada bir dilbilgisi kategorisi olarak ele alınmaktadır. Buna karşın, bu yapıların Türkçede henüz yeterince araştırılmadığı görülmektedir. Almancada kullanılan belirleyici ölçütler Türkçe için de uygulanmış ve birleşik eylemler içinde ele alınan anlamca kaynaşmış ad-eylem yapılarının bu kategoriye uyduğu tespit edilmiştir. Ad-eylem birleşmelerinin her iki dilde morfolojik, sözdizimsel ve anlamsal ortak özellikler taşıdığı belirlenmiştir. İncelenen bu yapıların özellikle yazı dilinde sık kullanılması nedeniyle çalışmanın uygulama bölümünde Almanca ve Türkçe basın dilindeki ad-eylem birleşmeleri araştırılmıştır. Araştırma sonucunda yapının her iki dilde sık kullanıldığı ve benzer özellikler gösterdiği, ad bölümünün genellikle bir fiilden türediği, Almancada ilgeçli yapıların daha sık kullanıldığı, Türkçede ise belirtme durumdaki yapıların daha çok kullanım bulduğu ve yapının edilgen anlam taşıyabildiği tespit edilmiştir.
• The aim of this study is to investigate the light verb constructions in German and Turkish within the framework of contrastive linguistics. These constructions are obtained by combining a noun and verb and regarded as a grammatical category in German. On the other hand, it is seen that these constructions have not been investigated adequately in Turkish. The determiner criteria in German were applied for Turkish and it was determined that the light verb (noun-verb) constructions discussed in compound verbs fit into this category. It was also determined that noun-verb compounds have common morphological, syntactic and semantic characteristics in both languages. The noun-verb compounds in press language of both German and Turkish were investigated in the practical part of this study as these constructions are used especially in written language. As a result of the study, it was determined that these constructions are frequently used in both languages and share similar characteristics, the noun sections are generally derived from a verb, the prepositions are more frequently used in German, the accusative cases are more frequently used in Turkish and these structures may have passive meanings.